Artikel • Voetbal • Leestijd: 6 min

Het wonder van Sevilla: Spanje – Malta 12-1!

Spanje – Malta: 12-1! Het was een gifzwarte dag voor het Nederlands voetbal. De Spanjaarden wisten het ondenkbare te doen, waardoor Nederland het EK 1984 misliep. Dankzij negen doelpunten in 45 minuten zag Oranje het EK-voetbal voor de vingers glippen. Natuurlijk werd er na afloop volop gespeculeerd over omkoping, doping en vergifting. Of was het simpelweg pech?

Nederland treft Malta in Groningen

Op dinsdag 10 juni 2025 neemt het Nederlands elftal het in de Euroborg op tegen Malta, in het kader van de WK-kwalificatie. Voor Oranje ligt er een mooie kans om een stap dichter bij het wereldkampioenschap te komen. Maar bij velen schieten de gedachten onvermijdelijk terug naar december 1983 – het moment waarop Malta en Oranje onlosmakelijk met elkaar verbonden raakten in de voetbalgeschiedenis.

Zwarte dag voor het Nederlands voetbal

21 december 1983 – een datum die Nederlandse voetbalfans nooit zullen vergeten. Het is de dag waarop Oranje zich lijkt te plaatsen voor het EK 1984. Na een overtuigende 5-0 zege op Malta lijkt niets een ticket naar Frankrijk nog in de weg te staan. Alleen de interland tussen Spanje en Malta rest nog. De opdracht voor Spanje is haast onmogelijk: winnen met minimaal 11 doelpunten verschil. Maar tegen alle verwachtingen in gebeurt precies dat. Spanje wint met 12-1, en laat Nederland met lege handen achter. Een van de meest pijnlijke hoofdstukken uit de Oranje-geschiedenis is geschreven.

Onafhankelijk onderzoek

Na de historische nederlaag tegen Spanje heerst er schaamte in Malta. De spelers, de voetbalbond én de lokale bevolking voelen de pijn van de dramatische uitslag. George Abela, destijds voorzitter van de Maltese voetbalbond, besluit een onafhankelijk onderzoek te laten uitvoeren naar mogelijke misstanden. De onderzoekscommissie doet uitgebreid onderzoek en komt uiteindelijk tot een duidelijke conclusie: er is geen sprake van corruptie. Opmerkelijk genoeg wordt het volledige rapport niet openbaar gemaakt. Decennia later weet het televisieprogramma Andere Tijden Sport alsnog het onderzoeksrapport in handen te krijgen. Daaruit blijkt dat de dramatische nederlaag van Malta vooral te wijten was aan pure chaos en amateurisme binnen de eigen selectie. De toenmalige bondscoach gaf zelfs aan al tevreden te zijn als de helft van de spelers op kwam dagen voor een training. Maar ook de omstandigheden in Spanje speelden een grote rol. Volgens het rapport werd de Maltese ploeg op alle mogelijke manieren tegengewerkt. Het vliegtuig naar Spanje vertrok eerder dan gepland, waardoor de volledige selectie onverwacht moest overnachten in een luchthavenhotel. De dag voor de wedstrijd kon Malta bovendien niet trainen in het stadion: het veld stond onder water. De selectie werd met de bus naar een alternatieve locatie gebracht. Maar na een uur reizen bleek de verlichting op dat veld niet te werken. Een elektricien was volgens de Spaanse voetbalbond niet beschikbaar. De ploeg moest onverrichter zake terug naar het hotel.

Vergiftigde citroenen

De Maltese voetbalploeg kwam desondanks nog goed voor de dag in de eerste helft. De ploeg kwam tot scoren en de Spanjaarden gingen rusten met een 3-1 voorsprong. Er leek geen vuiltje aan de lucht voor Oranje. In de kleedkamer werden er verfrissende citroenen aangeboden door de Spaanse voetbalbond. Diverse spelers uit de selectie beweren dat de citroenen zouden zijn vergiftigd. De beschuldigingen werden onderzocht, maar er werd geen bewijs gevonden.

Injectienaalden in de Spaanse kleedkamer

Ook de tomeloze inzet van de Spaanse spelers viel de Maltezers op. Volgens enkele internationals was het tijdens de wedstrijd zelfs zichtbaar: schuim op de monden van verschillende Spaanse spelers. Na het laatste fluitsignaal werd het alleen maar vreemder. Verschillende Maltese spelers zouden in de Spaanse kleedkamer een opvallend tafereel hebben waargenomen. Meerdere Spanjaarden zouden daar zijn aangetroffen met groen schuim op de mond, omringd door dokters en verpleegkundigen. Ook zouden injectienaalden openlijk zichtbaar zijn geweest. Toch blijft het bij geruchten. Er is nooit bewijs gevonden voor dopinggebruik of medische manipulatie door de Spaanse ploeg.

Omkoping binnen de Maltese ploeg

De meeste geruchten na de beruchte wedstrijd draaiden om één ding: omkoping. Aanvaller Alex Azzopardi ontkende dat hij geld had aangenomen, maar werd jaren later alsnog levenslang geschorst wegens betrokkenheid bij matchfixing. Toch lag de meeste aandacht op één man: doelman John Bonello. Hij kreeg twaalf doelpunten om de oren en zijn optreden riep veel vragen op. Bonello bleef alle beschuldigingen stellig ontkennen. Opvallend, want vlak voor de interland tussen Nederland en Malta zou Bonello in de catacomben hebben geroepen: “The fuck for Holland, Spain is going to France.” Ook die uitspraak ontkent hij tot op de dag van vandaag. Jaren later dook Bonello onverwacht op in een Spaanse biercommercial, waarin hij werd neergezet als de grote vriend van Spanje. Eén ding is duidelijk: Bonello schuwde de publiciteit allerminst na de desastreuze avond in Sevilla.

Twijfelachtige scheidsrechter

Ook scheidsrechter Erkan Goksel kwam na afloop onder vuur te liggen. De Turkse arbiter had zijn handen vol aan de chaotische wedstrijd. Tot tweemaal toe moest hij het duel stilleggen vanwege supporters die het veld betraden en voorwerpen als bierflesjes en sinaasappels richting het veld gooiden. Toch weigerde Goksel op te geven — hij wilde koste wat kost de wedstrijd uitfluiten. Met nog een kwartier op de klok trok hij resoluut rood voor Michael Degiorgio, die zijn tweede gele kaart kreeg vanwege treuzelen bij een ingooi. Later bleek uit het officiële UEFA-rapport dat Goksel niet onbesproken was gebleven. Een waarnemer noteerde dat de arbiter “geen goede wedstrijd had gefloten.”

KNVB bleef oorverdovend stil

Opvallend genoeg diende de KNVB geen officiële klacht in bij de UEFA na de beruchte wedstrijd. Voorzitter Jo van Marle reisde wel af naar het UEFA-hoofdkantoor in Zürich, maar keerde terug met een vaag verhaal. Daarna bleef het vanuit Zeist oorverdovend stil. Van Marle had meer petten op. Naast zijn rol bij de KNVB was hij ook bestuurslid binnen de UEFA. Niet lang na het incident volgde een verrassende promotie: Van Marle werd benoemd tot penningmeester van de Europese voetbalbond. Of hij daarmee zijn eigen belangen boven die van het Nederlands elftal stelde? Die vraag blijft tot op de dag van vandaag onbeantwoord.

Artikel geschreven door